Τι είναι λοιπόν ο υπεζωκότας και η υπεζωκοτική κοιλότητα;
Φανταστείτε τους πνεύμονες μας και το εσωτερικό του θώρακα μας να καλύπτεται όλο από μια μεμβράνη. Αυτός είναι ο υπεζωκότας.
Ανάμεσα σε αυτές τις δύο στοιβάδες της μεμβράνης υπάρχει μια ελάχιστη ποσότητα υγρού που σε φυσιολογικές συνθήκες δεν φαίνεται σε μια ακτινογραφία.
Αυτή είναι η υπεζωκοτική κοιλότητα.
Αν και τόσο λεπτός, ο υπεζωκότας θεωρείται ως ένα όργανο του σώματος και έτσι υπάρχουν παθήσεις που μπορεί να τον προσβάλουν.
Αυτή είναι μια φωτογραφία μετά τοποθέτηση ενός τηλεσκοπίου μέσα στο θώρακα. Βλέπουμε το εσωτερικό του θώρακα και στο κάτω μέρος τον πνεύμονα με το κόκκινο βέλος, ενώ το κίτρινο βέλος μας δείχνει την περιοχή όλη που καλύπτει ο υπεζωκότας.
Ποιος είναι λοιπόν ο ρόλος του;
Βοηθάει στην αναπνοή μας γιατί παράγει υγρό το οποίο λειτουργεί ως λιπαντικό για να ‘γλιστράει’ στην ουσία ο πνεύμονας και να εκπτύσσεται χωρίς τριβές κατά την αναπνοή.
Τι μπορεί να συμβεί αν ο υπεζωκότας νοσεί;
Υπάρχουν διάφορες παθήσεις, καλοήθεις και κακοήθεις, που μπορεί να προσβάλουν τον υπεζωκότα. Ας δούμε περιληπτικά κάποιες από αυτές.
- Καρδιακή ή και νεφρική ανεπάρκεια
Η καρδιά δεν λειτουργεί σωστά ως αντλία ή οι νεφροί δεν φιλτράρουν τα υγρά όπως πρέπει. Λόγω των αλλαγών της πίεσης των υγρών στο σώμα κάποιες φορές μπορεί το υγρό που παράγεται από τον υπεζωκότα να είναι πάρα πολύ, δεν απορροφάται και αρχίζει και λιμνάζει μέσα στην υπεζωκοτική κοιλότητα.
Το αποτέλεσμα είναι να πιέζει τον πνεύμονα, να του αφαιρεί σημαντικό χώρο και έτσι να εμφανίζεται μεγάλου βαθμού δύσπνοια.
Αυτός είναι ο λόγος που ο γιατρός μας δίνει διουρητικά φάρμακα για να αποβάλλουμε το υγρό.
Σε κάποιες περιπτώσεις μεγάλης δύσπνοιας ο θωρακοχειρουργός ή ο επεμβατικός ακτινολόγος θα τοποθετήσει μια βελόνα (θα κάνει παρακέντηση) στο θώρακα για να αφαιρέσει το υγρό και να επιτρέψει στον πνεύμονα να εκπτυχθεί ξανά.
Εάν το υγρό επανεμφανίζεται παρά τα φάρμακα που δίνουμε σε κάποιες περιπτώσεις ο Θωρακοχειρουργός χρειάζεται να κάνει πλευροδεσία.
Με άλλα λόγια τοποθετούμε μια κόλλα μέσα στο θώρακα για να κολλήσει ο υπεζωκότας και να μην μαζευτεί ξανά υγρό.
- Βαριές πνευμονίες
Συνήθως οι πνευμονίες αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. Σε βαριές μορφές υπάρχει περίπτωση να μαζευτεί και υγρό γύρω από τον πνεύμονα.
Εάν δεν απορροφηθεί από το σώμα κάποιες φορές πρέπει να τοποθετήσουμε ένα μικρό σωλήνα για να το αφαιρέσουμε.
Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που το υγρό γεμίζει με τα ίδια μικρόβια που προκάλεσαν την πνευμονία. Σε αυτή την περίπτωση το υγρό μπορεί να μετατραπεί σε πύον και χρειάζεται να αφαιρεθεί πάλι με ένα σωλήνα ή καις ε πιο βαριές περιπτώσεις με μικροχειρουργική επέμβαση στην οποία ο Θωρακοχειρουργός αφαιρεί το υγρό και πλένει ενδελεχώς το εσωτερικό το θώρακα για να εκπτυχθεί ο πνεύμονας καλά και σωστά.
Στις επόμενες φωτογραφίες βλέπουμε το θώρακα ενός νέου ασθενή γεμάτο με ρυπαρό υγρό λόγω βαριάς πνευμονίας.
Στην επόμενη φωτογραφία και μετά τον πλήρη καθαρισμό το πύον έχει πλυθεί και ο πνεύμονας έχει αρχίσει να εκπτύσσεται και πάλι.
- Καρκίνος του πνεύμονα ή και πρωτοπαθής καρκίνος του υπεζωκότα (γνωστό και ως μεσοθηλίωμα).
Και σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται να αφαιρεθεί το υγρό. Εδώ όμως ο ασθενής χρειάζεται μια πιο οριστική λύση γιατί συχνά το υγρό μαζεύεται ξανά. Σε αυτές τις περιπτώσεις ο Θωρακοχειρουργός θα πρέπει να κάνει μια πλευροδεσία για να αποτρέψει το υγρό από το νο μαζευτεί ξανά.
Εάν αυτή δεν είναι η κατάλληλη λύση τότε πρέπει να τοποθετηθεί ένας ειδικός μικρός σωλήνας που επιτρέπει την αφαίρεση του υγρού ανά τακτά χρονικά διαστήματα στο σπίτι και χωρίς να χρειάζεται ο ασθενής να νοσηλευτεί στο νοσοκομείο κάθε φορά και να υποστεί ξανά και ξανά παρακέντηση. Όλη αυτή η πράξη μπορεί να γίνει μόνο με τοπική αναισθησία και χωρίς συνήθως παραμονή στο νοσοκομείο.
Το βασικό μήνυμα είναι ότι οι χειρουργικές λύσεις για τις παθήσεις του υπεζωκότα είναι πολλές αλλά θα πρέπει να σχεδιαστούν με τρόπο που να εξυπηρετούν τον ασθενή και την συγκεκριμένη παθολογία.