Ο καρκίνος του πνεύμονα δυστυχώς παραμένει η κύρια αιτία θανάτου σε άνδρες, σε παγκόσμιο επίπεδο, με αυξανόμενη τάση και στις γυναίκες.
Όσον αφορά τη χώρα μας τα νέα περιστατικά καρκίνου, στους άνδρες, αναμένεται να αυξηθούν κατά 20% τις επόμενες δεκαετίες και κατά 17% στις γυναίκες.
Μια άλλη θλιβερή διαπίστωση είναι ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών που εμφανίζονται με συμπτώματα, έχουν δυστυχώς προχωρημένου σταδίου καρκίνο με χαμηλό ποσοστό ίασης ακόμα και με τις μοντέρνες θεραπείες.
Επομένως δυο είναι οι βασικοί μελλοντικοί άξονες δράσης:
- Η ενημέρωση και πρόληψη με αποφυγή και διακοπή καπνίσματος, η υγιεινή ζωή και διατροφή και φυσικά
- Ο προ συμπτωματικός έλεγχος.
Τι είναι ο προ συμπτωματικός έλεγχος:
Με απλά λόγια είναι ένας ετήσιος έλεγχος ο οποίος πολύ εύκολα γίνεται σε ειδικό κέντρο με μια χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία θώρακος.
Με τον τρόπο αυτό βρίσκουμε πιθανά προβλήματα στον πνεύμονα, ακόμα και αν δεν έχουμε κανένα σύμπτωμα. Γιατί ο καρκίνος του πνεύμονα είναι μια πολύ ύπουλη ασθένεια που σε πρώιμα στάδια δεν εμφανίζει καθόλου συμπτώματα.
Ποια άτομα θα πρέπει να ενταχθούν σε ένα τέτοιο πρόγραμμα?
Με βάση τις διεθνείς κλινικές μελέτες πρέπει να ενταχθούν σε πρόγραμμα προ συμπτωματικού ελέγχου οι παρακάτω ομάδες ατόμων υψηλού κινδύνου:
α. ενεργοί καπνιστές ή και πρώην καπνιστές που έχουν διακόψει το κάπνισμα τα τελευταία 15 έτη και
β. αυτοί που έχουν ιστορικό καπνίσματος 20 pack years ή και παραπάνω ( υπολογίστε pack years πολλαπλασιάζοντας αριθμό πακέτων την ημέρα (ένα πακέτο είναι 20 τσιγάρα) με τα χρόνια της καπνιστικής συνήθειας) και
γ. όσοι είναι μεταξύ 50 και 80 ετών.
Υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για την υγεία μου εάν κάνω αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης κάθε χρόνο?
Η απλή απάντηση είναι όχι.
Η δόση ακτινοβολίας με μια χαμηλής δόσης αξονική είναι τουλάχιστον 3.5 φορές λιγότερη από μια κανονική αξονική. Γίνεται εύκολα και γρήγορα. Η εξέταση θα μελετηθεί από έναν ειδικό και έμπειρο ακτινολόγο και τα αποτελέσματα θα τα συζητήσετε με έναν ειδικό πνευμονολόγο ή και Θωρακοχειρουργό στο ιατρείο.
Υπάρχουν επίσης και μελέτες που παρακολούθησαν άτομα που υποβλήθηκαν σε αξονικές τομογραφίες για μια δεκαετία. Η πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου από την ακτινοβολία της αξονικής τομογραφίας ήταν μόνο 0.05%.
Εξηγώντας το διαφορετικά σε μια ομάδα 5000 ατόμων που τους παρακολουθήσαμε για μια δεκαετία, με αξονικές τομογραφίες ετησίως, 2 μπορεί να αναπτύξουν καρκίνο λόγω ακτινοβολίας αλλά 259 επωφελήθηκαν γιατί ανακάλυψαν ότι είχαν καρκίνο του πνεύμονα σε πολύ πρώιμο στάδιο και θεραπεύθηκαν.
Επομένως ο κίνδυνος είναι ελάχιστος αλλά το όφελος τεράστιο.
Ο καρκίνος του πνεύμονα και το κάπνισμα είναι στίγμα? Υπάρχει και ο φόβος ότι μπορεί να ακούσω άσχημα νέα μετά την αξονική τομογραφία
Δυστυχώς για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα οι καπνιστές που ανέπτυσσαν καρκίνο του πνεύμονα στιγματίζονταν και κατηγορούντο ότι η συνήθεια τους ήταν υπεύθυνη για την ανάπτυξη του καρκίνου του πνεύμονα.
Εδώ θα πρέπει να τονίσουμε κάποια βασικά στοιχεία:
- Είναι γνωστό ότι υπάρχουν πολλοί παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για την ανάπτυξη καρκίνου πνεύμονα εκτός από το κάπνισμα: ο τρόπος ζωής (διατροφή, άσκηση, στρες), περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως έκθεση σε σωματίδια και άλλους παράγοντες στο χώρο διαβίωσης και στη δουλειά και κληρονομικότητα.
- Ο καρκίνος του πνεύμονα εμφανίζεται και σε μη καπνιστές
Έτσι λοιπόν δεν πρέπει να αφήσουμε τέτοιου είδους φόβους να μας στερήσουν τη δυνατότητα να ανακαλύψουμε ένα πρόβλημα υγείας πρώιμα και σε στάδιο που να δέχεται επιτυχημένη θεραπεία.
Ταυτόχρονα η αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης μπορεί να διαγνώσει και άλλα πρώιμα προβλήματα στον πνεύμονα μας ή και σε άλλα όργανα του θώρακα όπως η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και έτσι με μια εξέταση και εκτίμηση στο ιατρείο να έχουμε πολλαπλά οφέλη.
Πως μπορώ να ενταχθώ σε ομάδα προ συμπτωματικού ελέγχου?
Στην Ευρωκλινική Αθηνών υπάρχει κέντρο προ συμπτωματικούύ ελέγχου για καρκίνο πνεύμονα.
Η διαδικασία είναι απλή και γίνεται με αρχική εκτίμηση στο ιατρείο με λεπτομερή λήψη ιστορικού και συμπλήρωσης του κατάλληλου ερωτηματολογίου.
Διενεργείται η αξονική τομογραφία και αμέσως μετά την γνωμάτευση, και εάν συντρέχει λόγος ανησυχίας, θα διενεργηθεί εκτίμηση από τον ειδικό Θωρακοχειρουργό και συζήτηση με την ομάδα των ειδικών ιατρών για περαιτέρω ενέργειες.
Σε περίπτωση που βρεθεί κάποιο άλλο εύρημα θα υπάρξει εκτίμηση από τον κατάλληλο ειδικό ιατρό.
Και φυσικά η ένταξη στο πρωτόκολλο προ συμπτωματικού ελέγχου για καρκίνο πνεύμονα ίσως είναι και η χρυσή ευκαιρία για τη διακοπή του καπνίσματος μέσα από τη συμβουλευτική διαδικασία της ιατρικής ομάδας της Ευρωκλινικής.